🛡️ چه زمانی ویندوز را آپدیت کنیم و کدام آپدیت‌ها مهم‌ترند؟ (راهنمای عمل‌محور)

🎯 چک‌لیست تصمیم‌گیری ۳۰ثانیه‌ای

شروع ➜ نوع آپدیت را ببین (Settings → Windows Update → Update history)

┌─ Security/Critical ؟ ────────────────► بلافاصله نصب ✅
│
├─ Cumulative (Monthly) ؟ ─────────────► نصب طی ۲–۳ روز آینده ✅
│
├─ Feature Update (22H2→23H2 و… ) ؟ ─► ۴–۸ هفته صبر ⏳ سپس نصب
│
└─ Optional/Driver ؟ ──────────────────► فقط اگر مشکلی داری یا قابلیت خاص می‌خواهی ❓
پایان

📦 جدول تصمیم‌گیری سریع

نوع آپدیت	نمونه برچسب	کار پیشنهادی	چرایی
Security / Critical	“Security update”, “Cumulative Update for … (Security)”	فوری نصب کن	مسدودکردن حفره‌های امنیتی
Cumulative (Patch Tuesday)	“Cumulative Update for Windows 10/11”	به‌زودی نصب کن (۲–۳ روز)	رفع باگ‌ها و بهبود پایداری
Feature Update	“Windows 11 23H2”	۴–۸ هفته صبر	باگ‌های اولیه و ناسازگاری احتمالی
Optional / Driver	“Optional quality update”, “Driver – …”	در صورت نیاز	اگر همه چیز خوب است، دست نزن

🔍 قدم‌به‌قدم: از کجا بفهمم هر آپدیت به درد می‌خورد؟

1. Settings → Windows Update → View update history را باز کن.
2. روی هر آپدیت، کد KB را یادداشت کن (مثل KB503xxxx).
3. اگر برچسب Security یا Critical دارد → نصب فوری.
4. اگر Cumulative ماهانه است → طی چند روز آینده نصب کن.
5. اگر Feature Update است → ۴–۸ هفته بعد از انتشار صبر کن تا بازخوردها مشخص شود.
6. اگر Optional/Driver است → فقط وقتی مشکلی داری (صدا/شبکه/گرافیک) یا قابلیت جدید لازم داری نصب کن.

نکته: برای درایور گرافیک مخصوص بازی، معمولاً بهتر است مستقیماً از سایت سازنده‌ (NVIDIA/AMD/Intel) بگیری و نسخه‌ی WHQL پایدار را انتخاب کنی.

---

⏱️ زمان‌بندی پیشنهادی (بدون دردسر)

• Security/Critical: همان روز یا حداکثر ۲۴ ساعت بعد.
• Cumulative ماهانه: بین ۴۸–۷۲ ساعت بعد از انتشار (اگر مشکلی گزارش نشد).
• Feature Update: پس از ۴–۸ هفته؛ برای سیستم‌های کاری حساس حتی تا ۹۰ روز.
• Optional/Driver: فقط هنگام نیاز واقعی.

---

🧰 ترفندهای کاربردی برای مدیریت آپدیت

• Pause Updates: در Windows Update → Advanced options تا ۷ یا ۱۴ روز مکث کن تا بازخوردها روشن شود.
• Active Hours: ساعات کاری‌ات را تنظیم کن تا وسط کار ری‌استارت نشود.
• Free Space: همیشه ۱۵–۲۰٪ فضای درایو C را خالی نگه دار تا آپدیت‌ها بی‌دردسر نصب شوند.
• Restore Point/Backup: قبل از Feature Update یک System Restore Point یا بکاپ کامل بگیر.
• Troubleshooter: اگر نصب گیر کرد، از Windows Update Troubleshooter استفاده کن.

---

🧯 اگر پس از نصب دچار مشکل شدی

1. Settings → Windows Update → Update history → Uninstall updates و آپدیت مشکل‌دار را حذف کن.
2. برای Feature Update: در ۱۰ روز اول می‌توانی به نسخه‌ی قبلی بازگردی (اگر پاکسازی دیسک این امکان را حذف نکرده).
3. اجرای دستورات بازسازی سیستم (با احتیاط):
   • sfc /scannow
   • DISM /Online /Cleanup-Image /RestoreHealth
4. درایور مشکل‌دار را Rollback کن: Device Manager → روی دستگاه → Properties → Driver → Roll Back Driver.

---

👨‍💼 نکات حرفه‌ای (Windows 10/11 Pro/Enterprise)

• Group Policy:
  • مسیر: gpedit.msc → Computer Configuration → Administrative Templates → Windows Update
  • می‌توانید دریافت Feature Update را Deferral کنید (مثلاً ۳۰–۹۰ روز) و Quality Updates را چند روز به تعویق بیندازید.
• کانال انتشار: اگر محیط کاری حساس داری، روی General Availability Channel بمان و نسخه‌ها را کنترل‌شده ارتقا بده.

---

🧩 سؤالات پرتکرار (FAQ)

۱) اگر آپدیت اختیاری را نصب نکنم چه می‌شود؟
هیچ؛ تا وقتی مشکلی نداری، ضرورتی نیست.

۲) آپدیت گرافیک از ویندوز بهتر است یا سازنده؟
برای پایداری و بازی‌ها معمولاً سازنده؛ برای سیستم‌های عمومی، همان آپدیت ویندوز کافی است.

۳) Feature Update را چقدر می‌شود به تعویق انداخت؟
برای استفاده‌ی خانگی ۴–۸ هفته خوب است؛ محیط‌های حساس تا ۹۰ روز.

۴) چقدر فضا برای درایو ویندوز (C) داشته باشم؟
کمینه ۶۰–۸۰ گیگ، ایده‌آل ۱۰۰ گیگ+ و همیشه ۱۵–۲۰٪ فضای خالی.

📚 منابع

• Microsoft Learn – Windows Update & Release Health
• مستندات رسمی Windows 10/11 و بخش Update history
• تجربه‌های رایج کاربران و راهکارهای عملی در انجمن‌های معتبر فناوری